Канашра амӑшӗпе хӗрӗ ҫухалнӑ. Вӗсем виҫӗ кун каялла уҫӑлма тухнӑ та киле кӗмен.
Ольга Данилова 32-ре. Унӑн хӗрӗ Аксинья вара 6 ҫулта кӑна. Тӑванӗсем вӗсемшӗн питӗ пӑшӑрханаҫҫӗ. Вӗсем полицирен пулӑшу ыйтнӑ.
Ольгӑпа Аксинья урама чӳкӗн 8-мӗшӗнче 15 сехетре тухнӑ. Анчах паянхи кун та вӗсенчен хыпар ҫук.
Ольгӑн аппӑшӗ каланӑ тӑрӑх, ҫамрӑк амӑшӗ хӗрне пӗчченех пӑхса ӳстерет, ниҫта та ӗҫлемест. Вӑл яваплӑха туять, ачине лайӑх пӑхать. Тусӗсем каланӑ тӑрӑх, Ольга вӗсем патне килмен. Ольгӑн телефон ҫук, ҫавӑнпа унпа ҫыхӑнма май ҫук.
Хӗрарӑм темӗнле арҫынпа пурӑннӑ. Вӑрҫӑнса кайсан килне таврӑннӑ вӑл. Ольга Данилова ҫутӑ куртка, тӗттӗм калпак тӑхӑннӑ пулнӑ. Аксинья ҫутӑ кӑвак курткӑпа, кӗрен тӗслӗ калпакпа пулнӑ. Вӗсем пирки пӗлекенсене ҫак телефонпа шӑнкӑравласа пӗлтерме ыйтаҫҫӗ: 8 (83533) 2-38-19.
Чӑваш Енре килтен кайса каялла таврӑнман арҫынна шыраҫҫӗ. 30 ҫулти Андрей Владимирович Анисимов Канаш районӗнчи Маяк ялӗнчен Канаша кайнӑ, анчах таврӑнман.
Юлашки хутчен ӑна хулари «Чайка» лавкка патӗнче курнӑ. Виҫӗ кун иртнӗ, анчах ун пирки нимӗнле хыпар та ҫук.
Унӑн иккӗмӗш сыпӑкри пиччӗшӗ Денис Данилов каланӑ тӑрӑх, Андрей килтен чӳк уйӑхӗн 6-мӗшӗнче тухса кайнӑ. Канаша вӑл ӗҫсемпе кайнӑ. Андрей Ҫурҫӗрте вахта мелӗпе ӗҫленӗ. Арӑмӗнчен уйрӑлнӑ вӑл, ачисем пур, анчах унпа пӗрле пурӑнмаҫҫӗ.
Тӑванӗсем Андрейӑн тӑшманӗсем пулни пирки пӗлмеҫҫӗ. Вӑл ҫӳллех мар, спецовка тӑхӑннӑ пулнӑ. Ӑна курнӑ ҫынсене 89603115877, 89674706476 номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Чӑваш Енре те, Раҫҫейре те пултаруллӑ та пуҫаруллӑ ҫамрӑксене укҫан хавхалантараҫҫӗ. Ҫулсерен 15–25 ҫулсенчи яш-хӗре «Вӗренӳ» наци программипе килӗшӳллӗн преми параҫҫӗ.
Чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗ тӗлне пӗлтернӗ тӑрӑх, 2015 ҫулта ирттернӗ мероприятисен пӗтӗмлетӗвӗсемпе килӗшӳллӗн Чӑваш Енри 34 ҫамрӑка РФ Президенчӗн премине пама йышӑннӑ. Вӗсенчен 12-шӗ — 60-шер пин, 22-шӗ 30-шар пин тенкӗ илӗҫ.
Лауреатсен йышне Раҫҫей шайӗнче иртнӗ олимпиадӑсен, республика конкурсӗсенче ҫӗнтернисене кӗртнӗ. Кӑҫал премие тивӗҫнисенчен ытларахӑшӗ — Шупашкартан. Муркаш районӗнчен — 3 ҫын, Ҫӗнӗ Шупашкартан — 2 ҫын. Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Шӑмӑршӑ районӗсенчен пӗрер ҫын.
Кӗҫтук Кольцов сӑвӑҫа, аслӑ лейтенанта асӑнса вӑл ҫуралса ӳснӗ Канаш районӗнчи Анат Сурӑмри ҫуртра 1995 ҫулта музей хута кайнӑ. Ҫакна тӑвассишӗн «Правда» ял хуҫалӑх кооперативӗн ертӳҫи Г.П. Степанов ҫине тӑни пирки вӑл ялти Константин Васильев район хаҫатне пӗлтернӗ.
Фронта кайиччен Кӗҫтук Кольцов «Сотсиалисӑмшӑн» хаҫат редакцийӗнче ӗҫленӗ, сӑвӑсем шӑрҫаланӑ. Поэтӑ кун-ҫулӗ ҫамрӑклах Калерии ҫӗрӗнче татӑлнӑ.
«Шел те, музейӗн ӗҫлӗ кун–ҫулӗ вӑрӑма пымарӗ. Темшӗн ҫакӑн ҫине тимлӗн те яваплӑн пӑхаймарӑмӑр. Ҫулсем иртнӗҫемӗн вӑл юхӑнма, саланма пуҫларӗ», — тет музей пирки маларах асӑннӑ хастар.
Кӑҫал ҫулла Литература ҫулталӑкне халалласа паллӑ ҫыравҫӑсен ушкӑнӗ Анат Сурӑма килнӗ. Ку йышра С. Асамат, Л. Сарине сӑвӑҫсем, республикӑри Писательсен союзӗн ертӳҫи С. Павлов пулнӑ. Ку вӑхӑт тӗлне Кӑшнаруй ял тӑрӑхӗ музея кӑштах хӑтлӑх кӗртме ӗлкӗрнӗ пулнӑ-ха. «Анчах та тумалли ӗҫ нумай пулни куҫ кӗретчӗ», — аса илет вӑл вӑхӑта Константин Васильев.
Кӳкеҫри «РСБ Энергосетьстрой» ООО директорӗ А.
Юпа уйӑхӗн 28-31-мӗшӗсенче Мускавра тӑван чӗлхене вӗрентекен учительсен Пӗтӗм Раҫҫейри ӑсталӑх класӗсем иртнӗ. Ӑна федерацин тӗллевлӗ программине тӗпе хурса ирттернӗ.
Конкурс икӗ тапхӑрпа иртнӗ. Куҫӑн мар майпа иртнӗ тапхӑрта 43 регионти 182 заявкӑна суйланӑ та икӗ ӗҫе хакланӑ: «Мои методические находки» эссене тата уроксен планӗсене.
Иккӗмӗш тапхӑр витӗр тухнӑ 75 ҫӗнтерӳҫе — 40 финалиста тата 35 хутшӑнакана — куҫӑн майпа иртекен тапхӑра чӗннӗ.
Икӗ куна тӑсӑлнӑ конкурсра Чӑваш Ен, Тутарстан, Пушкӑртстан, Макшӑ, Удмурт, Коми республикисен, Тверь, Мускав, Питӗр хулисен, Ханты-Манси автономи округӗн, Кабардин-Балкар, Карели республикисен, Байкал тӑрӑхӗнчи, Ставрополь крайӗнчи, Калуга, Кемӗр, Орел, Омск, Новосибирск, Ӗренпур, Воронеж тата ытти облаҫри педагогсем ӑсталӑхне кӑтартнӑ.
Чӑваш Республикинчен Шупашкарти 43-мӗш шкулти Светлана Тяхмусова, Куславккари 3-мӗш шкулти Валентина Ефимова, Канаш районӗнчи Сухайкасси шкулӗнчи Валентина Иванова кайнӑ. Вӗсем чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентеҫҫӗ. Светлана Тяхмусова тата Валентина Ефимова конкурсри пур тапхӑр витӗр те ӑнӑҫлӑ тухнӑ.
Пур районта та тенӗ пекех администраци ертӳҫисене палӑртнӑ. Чылайӑшӗнче унчченхи пуҫлӑхсемех юлнӑ. Патӑрьел, Канаш, Йӗпреҫ, Красноармейски тата Шӑмӑршӑ районӗсенче ҫеҫ ку должноҫе урӑх ҫынсем йышӑннӑ.
Ҫак кунсенче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев район администрацийӗсен пуҫлӑхӗсемпе тӗл пулнӑ. Правительство ҫуртӗнче вӗсем малашнехи ӗҫсем пирки калаҫнӑ.
Михаил Игнатьев район администрацийӗн пуҫлӑхӗсен умне тӗллев лартнӑ: инвесторсене илӗртмелле. Правительство вара усламҫӑсене ӗҫ условийӗсемпе тивӗҫтерме хатӗррине палӑртнӑ.
Ҫавӑн пекех ялсене аталантармалли пирки калаҫнӑ. Ҫынсем ялсене хӑтлӑлатас ыйтӑва яланах ҫӗклеҫҫӗ. Михаил Игнатьев палӑртнӑ тӑрӑх, ҫитес ҫул кун тӗлӗшпе 5 хыснаран 70 миллион тенкӗ уйӑрмалла.
Ҫитес ҫул районсенче 50 ФАП хута ямалла. Ҫавӑн пекех ялсенчи клубсене ҫӗнетес ӗҫ малалла тӑсӑлӗ. Михаил Игнатьев пуҫлӑхсене ҫӗр участокӗсемпе тухӑҫлӑ ӗҫлеме чӗнсе каланӑ. Унран хысна укҫапа мӗнле пуянланасси килет.
ЧР вӗренӳ институтӗнче тӑван чӗлхепе вырӑс чӗлхи учителӗсен ӑсталӑх урокӗсен Пӗтӗм Раҫҫейри фестивалӗ иртнӗ.
Фестиваль кӑҫал саккӑрмӗш хут иртнӗ. Пӗрремӗш тапхӑрта вӗрентекенсем Раҫҫей субьекчӗсенче пухӑнаҫҫӗ, ҫӗнтерӳҫӗсем вара Мускавра ӑмӑртаҫҫӗ.
Кӑҫал ӑсталӑх урокӗсем Шупашкарта, Питӗрте, Саранскра тата Нальчикре пулнӑ.
Шупашкарта Муркаш районӗнчи Калайкасси шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Александр Степанов тата Алена Ядрицова кӑтартнӑ. Кӑҫал Мускава кайма тивӗҫнӗ Светлана Тяхмусова (Шупашкарти 43-мӗш шкул), Валентина Ефимова (Куславккари 3-мӗш шкул) тата Валентина Иванова (Канаш районӗнчи Сухайкасси шкулӗ) те пухӑннисене хӑйсен урокӗсемпе паллаштарнӑ.
Кашни урок хӑйне май иртнӗ.
Канаш район администрацине кам ертсе пырассине юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче палӑртнӑ. Вӑл унччен ЧР транспорт министрӗн ҫумӗ пулнӑ.
Сӑмах кам пирки пынине ӑнлантӑр пулӗ ӗнтӗ. Канаш район администрацийӗн пуҫлӑхӗн пуканне Владимир Степанов йышӑннӑ. Ку пирки Иван Моторин премьер-министр постановлени алӑ пуснӑ.
Ку должноҫе Анатолий Егорова, район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫланӑскере, лартма пултарнӑ. Канаш хулин администрацийӗн ертӳҫи Владислав Софронов пулнӑ. 2006 ҫултанпа вӑл район администрацине ертсе пынӑ. Вӑл хула ҫыннисене халӑхшӑн ӗҫлессине пӗлтернӗ ӗнтӗ. «Ман умра ҫӑмӑл мар тӗллевсем. Монохулан ҫивӗч ыйтусем пур. Пирӗн халӑхӑн мар, пирӗн халӑхшӑн ӗҫлемелле», — тенӗ вӑл.
Ӑшӑ сӑмах ҫу кунӗ, сивӗ сӑмах хӗл кунӗ теҫҫӗ. Ҫулланнисемшӗн вӑл уйрӑмах паха та хаклӑ. Ҫакна шута илсе-ши Канаш районӗнчи пӗр ялти староста ватта килне ҫитсех хисеп тунӑ.
Чыса Канаш районӗнчи Вӑрман Енӗш ялӗнче пурӑнакан Мария Семенова тивӗҫнӗ. Юпа уйӑхӗн 9–мӗшӗнче вӑл 85 ҫул тултарнӑ. Вӑрҫӑра пуҫ хунӑ салтак арӑмне П.М. Мальцев ял старости ӑшшӑн саламланӑ. Вырӑнти хастарсӑр пуҫне кинемее вӑл тӑрӑхри юрӑ-ташӑ ӑстисем те хисеп тунӑ. «Хисеплӗ ватта ырлӑх-сывлӑх сунса «Енӗшсем» фольклор ушкӑнӗ илемлӗ юрӑсем шӑрантарчӗ», — пӗлтереҫҫӗ ку пулӑм пирки Ямаш ял тӑрӑхӗнче. Юбиляра чыслама пухӑннисем юрланисӗр пуҫне хаяр вӑрҫӑ вӑхӑтне, ял пурнӑҫӗн иртсе кайнӑ, анчах манӑҫми саманчӗсене, ырӑ йӑла-йӗркесене аса илнӗ.
Юпан 12-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев йӑлана кӗнӗ канашлӑва ирттернӗ. Унта шкулсенче апатлану хакӗ кӑҫалхи 4-мӗш кварталта тата ҫитес ҫулхи пӗрремӗш ҫур ҫулта мӗн чухлӗ хӑпарма пултарассине сӳтсе явнӑ.
ЧР вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов пӗлтернӗ тӑрӑх, шкулсенчи апатланушӑн тӳлемелли хак ҫулталӑк пуҫланнӑранпа улшӑнман. Хӗрлӗ Чутай районӗнче — 43 тенкӗ, Шупашкарта 84 тенкӗ пулнӑ.
Анчах хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, 2016 ҫулхи пӗрремӗш ҫур ҫулта апатлану хакӗ ӳсмелле. Ку 11 муниципалитетра (Улатӑр, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Муркаш, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Елчӗк, Тӑвай районӗсенче) 1–5 процент хӑпармалла. Ултӑ муниципалитетра вара (Вӑрнар, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Пӑрачкав, Вӑрмар районӗсенче, Ҫӗнӗ Шупашкар хулинче) — 5–10 прцент.
Канаш, Шупашкар хулисенче тата Патӑрьел районӗнче апатлану хакӗ 10–15 процент ӳсмелле. 5 муниципалитетра (Йӗпреҫ, Красноармейски, Етӗрне районӗсенче тата Улатӑр, Ҫӗмӗрле районӗсенче) апатлану хакне ӳстерме палӑртман.
-8.7 °C